Toledo is een stad in Spanje, gelegen in de gelijknamige provincie Toledo waarvan het tevens de hoofdstad is. Ooit was Toledo één van de machtigste steden van het Iberisch schiereiland. Tegenwoordig moet het deze rol overlaten aan de nabijgelegen miljoenenstad Madrid. Het is jammer dat Toledo tegenwoordig zowel letterlijk als figuurlijk in de schaduw van Madrid ligt, want de historische stad is absoluut de moeite van een stedentrip waard. De weinige Nederlanders die Toledo wel bezoeken die doen dat als dagexcursie vanuit Madrid. Met de bus ben je immers binnen een uurtje in Toledo en wie nog sneller wil zijn die kiest voor de snelle trein die in iets meer dan een half uur van Madrid naar Toledo zoeft.
Toledo voor beginners
Waarom Toledo bezoeken?
Als je enigszins interesse hebt in de historie van Spanje of in middeleeuwse Europese steden dan kun je eigenlijk bijna niet om Toledo heen. De stad is eerst hoofdstad geweest van het Koninkrijk Castilië, vervolgens van de Kroon van Castilië en daarna van Spanje. In de middeleeuwen heeft de stad zich dermate ontwikkeld dat er een enorme schat aan eeuwenoude gebouwen is ontstaan. Een groot deel van de historische binnenstad is goed bewaard gebleven of gerestaureerd op het moment dat er een gebouw zwaar beschadigd raakte. Tussen de middeleeuwse gebouwen zijn er wel veel gebouwen uit latere tijden, en dan met name de 17e en 18e eeuw, tussen gezet. Het stratenpatroon met de vele kronkelige en smalle straatjes en diverse pleinen is grotendeels intact gebleven. Eigenlijk ga je als je Toledo bezoekt de proloog van Madrid bekijken. Zo mag je het eigenlijk wel beschouwen. Op het moment dat de toenmalige Spaanse koning Filips II het hof in 1561 van Toledo naar Madrid verhuisde kwam de ontwikkeling van Toledo vrijwel stil te staan en begon die van Madrid. De twee steden zijn daarom enorm aan elkaar verbonden.
Toledo in één dag of meerdere dagen bezoeken?
De meeste mensen bezoeken Toledo in één dag. Dat komt vaak vooral omdat ze het combineren met een stedentrip naar Madrid. Dat heeft vooral een praktische reden: Toledo ligt vlak bij Madrid. Er zit ongeveer zeventig kilometer tussen het centrum van Madrid en het centrum van Toledo. Met de bus doe je daar ongeveer een uur over en met de hogesnelheidstrein overbrug je deze afstand in iets meer dan een half uur. Omdat het oude centrum van Toledo vrij compact is, is het uitstekend in één dag te doen. Wil je echter een groot deel van de bezienswaardigheden die de stad telt ook daadwerkelijk bezoeken dan is het aan te raden om een dag of zelfs twee dagen extra in te plannen.
Als je een indruk wilt hebben van hoe je Toledo in één dag kunt bezoeken dan kun je het blogartikel ‘Toledo in één dag: historisch Toledo‘ lezen. Door middel van een tijdlijn, duidelijke teksten en veel foto’s word je meegenomen in een interessant verhaal van hoe je Toledo in één dag kunt beleven.
De geschiedenis van Toledo
Toledo is één van de oudste steden van Spanje. De stad is al ontstaan toen er van Spanje als een land nog geen sprake was. Wanneer Toledo exact ontstaan is, is niet bekend. Het is in ieder geval in de periode geweest toen er nog volop Keltische stammen op het Iberisch schiereiland leefden, voor de komst van de Romeinen. In het geval van Toledo waren het de Carpetani die hier woonden. Toledo was hun hoofdstad. In het jaar 193 voor Christus veroverden de Romeinen de nederzetting die hier aan de Taag was ontstaan. Toledo kreeg de Romeinse naam Toletum. Over de stad schreef de Romeinse historicus Livy ‘urbs parva, sed loco munita’ wat in het Nederlands zoiets betekent als ‘kleine stad, maar verdedigd door de locatie’. De ligging op een heuvel aan de Taag maakte van Toletum een lastig te nemen vesting. Eeuwenlang hebben de Romeinen hier gewoond. Toletum was onderdeel van Hispania Tarraconensis. Dit was de Romeinse provincie die een redelijk deel van het Iberisch schiereiland besloeg. In de loop van de zesde eeuw, toen de Romeinen al van het toneel verdwenen waren, kwam Toledo in handen van de Visigoten. In het jaar 554 werd Toledo zelfs de hoofdstad van het Visigotische Rijk. Dit koninkrijk bleef intact totdat de Moren vanuit Noord-Afrika het Iberisch Schiereiland begonnen te veroveren. Vanaf het jaar 711 rukten de Moren snel op in Spanje en een jaar later kwam ook Toledo in Moorse handen. Ineens werd Toledo islamitisch en veranderde de naam van Toledo in Tolaitola.
De Moorse periode was voor Toledo een tijd van economische voorspoed en groei. Verschillende industrieën ontwikkelden zich zoals het maken van wapens en het verwerken van zijde en wol. Tegen het einde van het Moorse tijdperk werd Toledo een onafhankelijk emiraat na de val van het kalifaat Córdoba. Dat gebeurde in 1035. De stad Toledo was veruit de belangrijkste plek binnen het gelijknamige emiraat. Na vijftig jaar werden de Moren verdreven uit Toledo toen de Castilianen de stad in 1085 veroverden. Islamitische elementen zoals moskeeën verdwenen al snel uit het straatbeeld.
Er brak een periode aan die men ‘La Convivencia’ noemt. Dit is de periode waarin moslims, christenen en joden vredelievend naast konden leven. Kenmerkend voor deze periode is dat er interactie was wat betreft de culturele ideeën. Er was vrijheid van godsdienst, hoewel het christelijke geloof wel steeds meer op de voorgrond kwam. In de late middeleeuwen zijn meerdere kenmerkende religieuze gebouwen in Toledo gebouwd zoals de Kathedraal van Toledo en de Synagoge van El Transito. Op het moment dat de Reconquista ten einde was, in 1492, werd Spanje minder tolerant ten opzichte van andere geloven dan het christendom. Veel joden en moslims hebben de stad binnen een vrij korte termijn verlaten.
In 1520 brak er een opstand uit in Toledo. De comunidades (vrije steden) waren de zware belastingen zat die keizer Karel V de burgers oplegde. Dit resulteerde in ‘la Guerra de las Comunidades de Castilla’. Deze opstand heeft veel weg met wat wij tegenwoordig een revolutie noemen. Helaas voor de bevolking is de opstand mislukt. Toledo was op dat moment de hoofdstad van Spanje. Koning Filips II, zoon van Karel V, verhuisde in 1556 de residentie naar Madrid dat toen voor het eerst hoofdstad van Spanje werd. Van 1559 tot 1561 resideerde de toenmalige koning van Spanje toch weer even in Toledo totdat het hof voorgoed naar Madrid verhuisde. De stad raakt hierdoor haar politieke betekenis kwijt en transformeerde tot een provinciestad waar de glans al snel vanaf was. In 1576 verhuisde de Griekse kunstenaar El Greco naar Toledo. Op dat moment was de kunstenaar, wiens eigen naam Domenikos Theotokopoulos was, een geliefd schilder van religieuze werken en portretten. Zijn meest beroemde werk is ‘Zicht op Toledo’ dat hij tussen 1604 en 1614 schilderde. Het is voor zover bekend het enige landschap dat El Greco ooit geschilderd heeft.
Tot in de twintigste eeuw zijn er weinig noemenswaardige feiten rondom Toledo te vermelden, behalve een grote brand in het Alcazar in 1887. Aan het begin van de 20e eeuw telt Toledo 23.317 inwoners. Dat is iets minder dan een derde van het huidige aantal inwoners dat Toledo bevolkt. In 1936 speelt Toledo nog een keer een belangrijke historische rol. Het beleg van het Alcázar van Toledo was één van de belangrijkste confrontaties aan het begin van de Spaanse Burgeroorlog. Deze strijd tussen voor- en tegenstanders van de latere dictator Francisco Franco duurde van 21 juli tot en met 27 september 1936.
In 1940 werd het historische centrum van Toledo uitgeroepen tot Conjunto histórico. Dit is een nationale aanduiding van erfgoed binnen Spanje. Ongeveer 46 jaar later, in het jaar 1986, werd de historische binnenstad van Toledo door UNESCO op de Werelderfgoedlijst geplaatst. Tegenwoordig mag deze middeleeuwse binnenstad als één van de mooiste historische binnensteden van Spanje gezien worden.
Opmerkingen over deze site?
We doen ons best om de informatie op www.toledovoorbeginners.nl zo accuraat, eerlijk en actueel mogelijk te houden. Toch kan het gebeuren dat er een foutje insluipt of er iets veranderd is wat we nog niet op deze site vermeld hebben. Opmerkingen kunnen verstuurd worden via het contactformulier op deze pagina.